Thuế tiêu thụ đặc biệt: Đối tượng chịu thuế, cách tính & mức thuế

3. Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp chính xác

Giá để tính thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với hàng hóa và dịch vụ là giá bán của hàng hóa hoặc giá cung ứng dịch vụ từ cơ sở sản xuất, kinh doanh, chưa bao gồm thuế thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường (nếu có), thuế giá trị gia tăng (GTGT). Có 2 cách xác định giá tính thuế:

• Xác định giá tính thuế TTĐB đối với hàng nhập khẩu: Giá tính thuế TTĐB = (Giá tính thuế nhập khẩu + Thuế nhập khẩu)
• Xác định giá tính thuế TTĐB đối với hàng hóa bán ra trong nước: Giá tính thuế TTĐB = (Giá bán chưa bao gồm thuế GTGT - Thuế bảo vệ môi trường (nếu có)) / (1 + Thuế suất thuế TTĐB)

2 công thức trên giúp đảm bảo việc tính toán thuế tiêu thụ đặc biệt minh bạch, hỗ trợ cơ quan chức năng quản lý thuế hiệu quả hơn.

Lưu ý về cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt:

• Cơ sở hạch toán phụ thuộc: Khi cơ sở sản xuất hoặc nhập khẩu chịu thuế TTĐB bán hàng cho các cơ sở hạch toán phụ thuộc, giá tính thuế TTĐB sẽ được xác định theo giá bán ra của cơ sở hạch toán phụ thuộc đó. Đối với các cơ sở bán hàng cho đại lý với mức giá cố định, chỉ hưởng % hoa hồng, giá thuế TTĐB là giá do cơ sở sản xuất hoặc nhập khẩu hàng quy định, chưa trừ hoa hồng của đại lý.
• Cơ sở có mối liên hệ liên kết: Nếu hàng hóa chịu thuế TTĐB bán cho các cơ sở kinh doanh có quan hệ mẹ-con hoặc các công ty con cùng công ty mẹ, giá tính thuế TTĐB phải cao hơn 7% so với giá bình quân của các cơ sở kinh doanh thương mại hoặc nhập khẩu. Nếu giá bán thấp hơn 7%, giá tính thuế TTĐB sẽ được cơ quan thuế ấn định.
• Hàng hóa gia công: Giá tính thuế TTĐB sẽ là giá bán ra của cơ sở giao gia công hoặc giá bán sản phẩm tương đương thời điểm bán, chưa gồm  thuế GTGT thuế TTĐB và thuế BVMT.
• Giá tính thuế đối với hàng hóa: Đối với hàng hóa, giá tính thuế  tiêu thụ đặc biệt không bao gồm thuế GTGT và thuế BVMT (nếu có), không loại trừ giá trị bao bì.
• Hợp tác giữa doanh nghiệp: Khi hàng hóa được sản xuất giữa doanh nghiệp hợp tác với cơ sở thương hiệu, giá tính thuế TTĐB sẽ là giá bán ra của cơ sở thương hiệu chưa có thuế GTGT.
• Bán hàng trả chậm hoặc trả góp: Đối với hàng hóa bán theo phương thức trả chậm hoặc trả góp, giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá bán chưa bao gồm thuế GTGT, tương đương với giá bán ngay một lần, không tính lãi trả chậm, trả góp.
• Mặt hàng bia chai: Đối với bia chai có đặt tiền cược vỏ chai, người bán và người mua cần kiểm tra số tiền cược vỏ chai hàng quý. Nếu số vỏ chai không được thu hồi, số tiền này sẽ được tính vào doanh thu để tính thuế tiêu thụ đặc biệt.

Đối với hàng hóa và dịch vụ được sử dụng cho mục đích tặng, khuyến mãi hoặc tiêu dùng, giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ được xác định dựa trên giá của các hàng hóa hoặc dịch vụ tương tự ở thời điểm phát sinh.

Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt trong các ngành dịch vụ được xác định là giá bán chưa bao gồm thuế GTGT với công thức: Giá tính thuế TTĐB = Giá dịch vụ chưa có thuế GTGT / (1 + Thuế suất thuế TTĐB)

4. Mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt

Số thuế tiêu thụ đặc biệt mà doanh nghiệp, tổ chức sản xuất hàng hóa cần nộp được tính theo công thức: Số thuế tiêu thụ đặc biệt = Giá tính thuế x Thuế suất thuế

Trong đó:

• Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá bán của hàng hóa, sản phẩm chưa bao gồm các loại phí khác, thuế khác.
• Thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đã được quy định bằng văn bản pháp luật.
• Mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt

Theo Điều 7 của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, mức thuế suất TTĐB năm 2024 đối với hàng hóa và dịch vụ được quy định chi tiết:

a. Đối với hàng hóa

Thuốc lá và chế phẩm từ thuốc lá: thuế suất 75%. Rượu từ 20 độ trở lên: thuế suất 65% và rượu dưới 20 độ: thuế suất 35%. Bia: thuế suất 65%.

Xe ô tô dưới 24 chỗ:

+ Xe chở người từ 9 chỗ trở xuống: Dung tích xi lanh dưới 1.500 cm³: thuế suất 35%, từ 1.500 cm³ đến 2.000 cm³: thuế suất 40%, từ 2.000 cm³ đến 2.500 cm³: thuế suất 50%, dung tích xi lanh từ 2.500 cm³ đến 3.000 cm³: thuế suất 60%, từ 3.000 cm³ đến 4.000 cm³: thuế suất 90%, từ 4.000 cm³ đến 5.000 cm³: thuế suất 110%, từ 5.000 cm³ đến 6.000 cm³: thuế suất 130% và dung tích xi lanh trên 6.000 cm³: thuế suất 150%.

+ Xe chở người từ 10 đến dưới 16 chỗ: thuế suất 15%.
+ Xe chở người từ 16 đến dưới 24 chỗ: thuế suất 10%.
+ Xe ô tô vừa chở người vừa chở hàng: Dung tích xi lanh dưới 2.500 cm³: thuế suất 15%, từ 2.500 cm³ đến 3.000 cm³: thuế suất 20% và dung tích xi lanh trên 3.000 cm³: thuế suất 25%.
+ Xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, sinh học sẽ có mức thuế suất thấp hơn. Xe chạy bằng xăng và năng lượng điện (tỷ lệ xăng không quá 70%): thuế suất 70% mức thuế suất của xe cùng loại. 
+ Xe chạy bằng năng lượng sinh học có thuế suất 50%.
+ Xe điện: Chở người từ 9 chỗ trở xuống: thuế suất 3%. Chở người từ 10 - 16 chỗ: thuế suất 2%. Chở người từ 16 - 24 chỗ: thuế suất 1%. Xe vừa chở người vừa chở hàng: thuế suất 2%.
+ Xe điện khác: thuế suất khác nhau tùy vào số chỗ ngồi.
+ Xe mô tô-hôm (motorhome) không phân biệt dung tích: thuế suất 75%.
+ Xe mô tô hai bánh và xe mô tô ba bánh dung tích trên 125 cm³: thuế suất 20%.

Tàu bay: thuế suất 30%.

Du thuyền: thuế suất 30%.

Xăng: thuế suất 10%. Xăng E10: thuế suất 7%. Xăng E5: thuế suất 8%.

Điều hòa nhiệt độ (công suất dưới 90.000 BTU): thuế suất 10%.

Bài lá: thuế suất 40%.

Vàng mã, hàng mã: thuế suất 70%.

b. Đối với dịch vụ

Kinh doanh vũ trường: thuế suất 40%.

Kinh doanh mát-xa và karaoke: thuế suất 30%.

Kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng, casino: thuế suất 35%.

Kinh doanh loại hình đặt cược: thuế suất 30%.

Kinh doanh golf: thuế suất 20%.

Kinh doanh xổ số: thuế suất 15%.

Các mức thuế này được áp dụng nhằm điều tiết tiêu dùng và tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

5. Hướng dẫn kê khai thuế tiêu thụ đặc biệt mới nhất

Đối tượng phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt cần chuẩn bị hồ sơ kê khai theo quy định tại Thông tư 156/2013/TT-BTC:

• Hồ sơ kê khai thuế tiêu thụ đặc biệt
• Tờ kê khai thuế: Sử dụng mẫu số 01/TTĐB theo quy định hiện hành.
• Bản kê hóa đơn bán hàng: Ghi nhận hóa đơn bán hàng, dịch vụ theo mẫu 01-1/TTĐB.
• Bản kê hóa đơn mua vào: Ghi nhận hóa đơn mua hàng, dịch vụ theo mẫu 01-2/TTĐB.

Đối tượng kê khai thuế tiêu thụ đặc biệt

• Các doanh nghiệp và tổ chức sản xuất. Các tổ chức sản xuất hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB, cũng như kinh doanh xuất khẩu nhưng không xuất khẩu hàng hóa đã mua mà lại tiêu dùng trong nước.
• Nếu tổ chức, doanh nghiệp sản xuất (thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB) tiêu thụ sản phẩm qua các đại lý, cửa hàng với hình thức bán đúng giá hưởng hoa hồng, thì phải kê khai thuế tiêu thụ đặc biệt cho toàn bộ sản phẩm lên cơ quan thuế.
• Các chi nhánh, cửa hàng đại diện hoặc đại lý không trực tiếp kê khai thuế TTĐB nhưng phải gửi Bảng kê bán hàng cho người nộp thuế và một bản đến cơ quan thuế quản lý tại quận, huyện.
• Doanh nghiệp hoặc tổ chức có cơ sở sản xuất hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thì sẽ tiến hành kê khai thuế TTĐB tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

Theo quy định tại Điều 13 của Thông tư 156/2013/TT-BTC, thời hạn nộp hồ sơ kê khai thuế tiêu thụ đặc biệt và nộp thuế được quy định:

• Kê khai theo tháng: Doanh nghiệp phải nộp hồ sơ và thuế muộn nhất là ngày 20 của tháng tiếp theo.
• Kê khai từng phần phát sinh: Đối với các trường hợp khai thuế theo phần phát sinh, hồ sơ và thuế phải được nộp muộn nhất là 10 ngày kể từ lúc phát sinh nghĩa vụ thuế.

Việc tuân thủ các quy định này là rất quan trọng để đảm bảo nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp được thực hiện đúng hạn và đầy đủ. EcomTax đã giải đáp thông tin chi tiết về Thuế tiêu thụ đặc biệt: Đối tượng chịu thuế, cách tính & mức thuế. Hy vọng các doanh nghiệp sẽ nắm rõ các quy định này để thuận lợi trong quá trình kê khai và nộp thuế.