Khi nào làm công ty lợi hơn hộ kinh doanh?

Tôi mới đọc 1 bài anh Nguyễn Tùng Giang viết về hộ KD vs Cty. Xong lại được ông anh Phan Bá Tuấn kêu chia sẻ thêm hộ cái. Mặc dù quan điểm chung thì tôi đồng ý kiến với bác Giang là tôi cũng ủng hộ seller nhỏ mình nên làm hộ KD trước cho nhàn nhưng bài của bác bỏ qua 1 thứ mà tôi cho là vô cùng quan trọng là VAT nên tôi viết bổ sung thêm góc nhìn cho anh em seller cân nhắc.

Nhiều người cứ nghe nói:

“Làm công ty thì được khấu trừ VAT, lời hơn hộ kinh doanh.”
Nghe có vẻ “được miễn” thuế gì đó đúng không?
❌ Sai rồi - đó là một ngộ nhận nguy hiểm nếu bạn chưa hiểu bản chất.
✅ Khấu trừ VAT là gì?
Là khi bạn làm công ty, bạn:
Thu VAT 10% từ khách hàng (gọi là VAT đầu ra),
Nhưng được trừ đi phần VAT đã trả khi nhập hàng (gọi là VAT đầu vào).

Ví dụ:

Bán 110 triệu → trong đó VAT 10 triệu, doanh thu 100 triệu.
Nhập hàng có hóa đơn VAT 7 triệu → được trừ.
→ Chỉ nộp 3 triệu cho nhà nước.
Nghe có vẻ hay nhưng KHÔNG có gì là miễn phí.

🔍 Bản chất là: VAT đó bạn vẫn đang nộp - chỉ là nộp “giùm”
7 triệu VAT đầu vào kia, bạn vẫn phải trả cho nhà cung cấp.

Họ cầm tiền đó và nộp thay bạn cho nhà nước.
Tổng cộng, khách hàng vẫn trả 10% thuế và hệ thống vẫn thu đủ 10% về ngân sách - chỉ khác:
7% do nhà cung cấp nộp,
3% còn lại bạn nộp.

💸 Còn làm hộ kinh doanh?

Bạn không tách VAT → khách trả 110 triệu là của bạn hết.
Thuế bạn phải nộp chỉ là 1.5% - 4.5% trên doanh thu.

➡️ Nói cách khác:

Làm công ty, VAT thực chất ngốn của bạn tới 10% doanh thu.
Làm hộ, chỉ mất vài phần trăm thuế khoán.

🎯 Vậy nên:

Đừng nhầm tưởng “khấu trừ VAT” là “đỡ tốn tiền thuế”.
Nó chỉ giúp bạn giảm số tiền phải nộp trực tiếp nhưng tổng số VAT bạn gánh vẫn là 10% và cao hơn hộ rất nhiều.
Tuy nhiên, có trường hợp công ty lại lợi hơn nhưng phải hiểu kỹ bối cảnh
Với một số ngành, nhà cung cấp luôn báo giá đã bao gồm VAT. Ví dụ hay gặp nhất là ngành dược - các công ty sản xuất thuốc , thực phẩm chức năng hầu hết là họ xuất đủ VAT 100%. Cái này không tin cứ hỏi lại sếp Vũ Hoài Nam Tùng Pharma là biết.

Gần đây mình chia sẻ thuế cho hội dược sĩ nhà thuốc trong hội thảo của Bidiphar, tuần tới là có Dược Hậu Giang nên mình thấy đặc điểm chung của ngành này là vậy.
👉 Nghĩa là dù bạn làm hộ hay công ty, bạn vẫn phải trả một mức giá như nhau - chỉ khác là :
Hộ thì chịu VAT đó như một chi phí thật (vì không được khấu trừ).

Công ty thì được khấu trừ VAT đầu vào, tức là giảm số thuế VAT phải nộp. Cái này thì sếp Vũ Thắng hôm nọ hiểu nhầm. Bạn tưởng là hộ kinh doanh vẫn được khấu trừ đầu vào. Và tôi tin là 1 người siêu như Thắng còn nhầm thì chắc chắn là rất nhiều người nhầm 1 kiến thức rất cơ bản này.

➡️ Trong trường hợp này, nếu tỷ lệ giá vốn/ doanh thu cao, làm công ty có thể giữ lại nhiều tiền hơn so với hộ.

Nhưng ngược lại, với những ngành hàng mà nhà cung cấp thường không xuất hóa đơn

→ Nếu bạn làm công ty và yêu cầu họ xuất, họ sẽ nói:
“ Có hóa đơn thì anh +10% VAT vào giá nhé.”
⛔ Tức là bạn tự nhiên phải trả thêm 10% chỉ để lấy hóa đơn.
→ Lúc này thì làm công ty lại thiệt rõ ràng, vì giá vốn của bạn bị đẩy lên

✅ Vì vậy, trước khi quyết định làm công ty hay hộ, hãy soát lại toàn bộ chuỗi cung ứng của bạn:

• Nhà cung cấp có sẵn VAT hay không?
• Giá họ báo đã bao gồm thuế chưa?
• Bạn có thường cần xuất hóa đơn cho khách không?

Khi hiểu rõ thực tế này, bạn sẽ tránh được rất nhiều quyết định “cứ nghĩ là tiết kiệm, hóa ra lại tốn hơn”.

Mình đã lập 1 phương trình đơn giản để tính toán lợi nhuận giữ lại của công ty với hộ kinh doanh phụ thuộc vào tỷ lệ chi phí có hóa đơn VAT/ Doanh thu là bao nhiêu - Công thức và kết quả đều được diễn giải trong ảnh. Cùng xem nhé. Trong bài toán giả định này tôi tạm thời bỏ qua các chi phí không có VAT và các chi phí này thì công và hộ như nhau. Tính vậy cho nó dễ hiểu không thì phương trình nó rối quá nhiều biến mà ko cần thiết.

Loại hình hộ kinh doanh - Điểm cân bằng © - Tỷ lệ giá vốn có hóa đơn VAT

• Hộ thương mại - ≈ 85.9%
• Hộ sản xuất - ≈ 75.9%
• Hộ dịch vụ - ≈ 67.6%

📌 Diễn giải :

Nếu tỷ lệ chi phí có hóa đơn VAT cao hơn các mức này → làm công ty có lợi hơn.
Nếu thấp hơn → làm hộ kinh doanh vẫn lợi hơn vì tiết kiệm được VAT và TNDN

P/S: Làm công ty khá mệt mỏi ở việc bảo vệ chi phí hợp lý, cái gì cũng phải đầy đủ hồ sơ chứng từ. Nếu có sai phạm gì mức phạt cũng luôn gấp 2 hộ KD nhé.

Nếu bạn vô tình đụng phải 1 ông NCC không uy tín hoặc đơn giản là NCC hết tiền nộp thuế => Họ bỏ trốn, ko hoạt động tại địa điểm kinh doanh nữa.Thì Cơ quan thuế sẽ yêu cầu bạn giải trình về hóa đơn đó và 7M thuế mà đúng ra NCC phải nộp thay bạn => nếu không có chứng từ đầy đủ hợp lệ => Bạn bị loại hóa đơn đó ra -1 năm dính 2 3 ông NCC như vậy cũng ko phải chuyện hiếm nhé. Khi đó => Bạn phải nộp bù lại 7M VAT đã khấu trừ, bên cạnh đó chi phí hợp lý 70M của bạn sẽ bị loại ra => Tăng thuế TNDN 20%*70 = 14Đ nếu như bạn đang lãi sẵn rồi .

Quá đau khổ. Rõ là mình đưa tiền cho người ta nộp mà người ta không nộp :((

Nên là nếu không có năng lực về kế toán, thuế chắc chắn thì chọn làm hộ KD cho nhẹ nhàng.
3 mốc cân bằng chi phí này - anh em seller lưu lại để đối chiếu lại với mô hình kinh doanh của mình mà ra quyết định nhé!
Tôi đã ngồi tính toán mất gần 1h đồng hồ cùng sự trợ giúp của GPT. Bạn chỉ mất 5 phút để đọc. Nếu thấy hữu ích, hãy like và nói cảm ơn nhé !

Tôi là Dương Wiki
CEO Nhanh.vn - Phần mềm quản lý bán hàng đa kênh - Đại lý thuế EcomTax
Tôi cung cấp các dịch vụ phần mềm, kế toán, thuế và hóa đơn cho seller!

28 tới tôi có buổi live hỏi đáp thuế với cộng đồng học viên Pro của tôi. Phí gia nhập cộng đồng 299K - gồm tài liệu, record + hỏi đáp trong nhóm 1 năm. bạn muốn join thì nhắn Minh Hương Ngô https://www.facebook.com/groups/625752570482783

Nguồn Facebook tại đây hãy comment vào bài viết nếu có bất kỳ thắc mắc nào nhé!